Projekt ustawy o zwi±zkach partnerskich

Tekst projektu ustawy o rejestrowanych zwi±zkach partnerskich autorstwa senator Marii Szyszkowskiej
1. Cel wprowadzenia ustawy

Projektowa ustawa o rejestrowanych zwi±zkach partnerskich ma na celu uregulowanie sytuacji prawnej homoseksualistów w Polsce. Przewidywane zmiany umo¿liwiaj± homoseksualistom zawieranie zwi±zków zbli¿onych pod wzglêdem wywo³ywania skutków prawnych do ma³¿eñstw. Projekt ustawy zmierza wiêc do zrównania ludzi pod wzglêdem przys³uguj±cych im praw niezale¿nie od ich orientacji seksualnej. Ma wiêc na celu dostosowanie stanu prawnego do wymogów, jakim powinno odpowiadaæ pañstwo demokratyczny: poszanowanie wolno¶ci cz³owieka, pluralizm ¶wiatopogl±dowy i tolerancja. W pañstwie demokratycznym nie powinno byæ miejsca na dyskryminacjê jakichkolwiek mniejszo¶ci, je¶li swoj± dzia³alno¶ci± nie naruszaj± obowi±zuj±cego porz±dku prawnego. Z tego punktu widzenia g³êboko niepokoj±cy jest brak tolerancji dla osób o sk³onno¶ciach homoseksualnych i nierówne traktowanie ludzi ze wzglêdu na orientacjê seksualn±, znajduj±ce wyraz w odmawianiu homoseksualistom prawa do zawierania legalnych zwi±zków.

Przepisy obowi±zuj±ce w tym zakresie w Polsce nie tylko zaprzeczaj± poszanowaniu równo¶ci, ale tak¿e wolno¶ci cz³owieka. Wszelka ingerencja w sferê tak bardzo osobist± jak ¿ycie uczuciowo-seksualne niew±tpliwie prowadzi do pogwa³cenia wolno¶ci. Budzi protest narzucanie obyczajowego wzorca heteroseksualizmu i utrzymywania w mocy przepisów prawnych dyskryminuj±cych tych wszystkich, którzy od niego odstaj±. Nie nale¿y nadal utrzymywaæ sytuacji, która zmusza na przyk³ad osoby bezwyznaniowe, ateistów, czy agnostyków do podporz±dkowania swojego ¿ycia dominuj±cej w Polsce koncepcji ma³¿eñstwa zgodnej z prawem kanonicznym. Warto zauwa¿yæ, ¿e rozwi±zanie zawarte w przed³o¿onym projekcie ustawy nie naruszaj± dotychczasowych uregulowañ odnosz±cych siê do ma³¿eñstw heteroseksualnych i nie godz± w ich donios³o¶æ.

Projektowana ustawa ma na celu równie¿ dostosowanie stanu prawnego do wspó³czesnych przemian i aktualnego stanu wiedzy o seksualno¶ci cz³owieka. Wspó³czesna seksuologia domaga siê zmiany nastawienia do homoseksualizmu, wyja¶niaj±c, ¿e nie jest to perwersja lecz wrodzona lub nabyta zmiana po¿±dania. Z tego powodu uwa¿a siê s³usznie, ¿e homoseksualizm nie powinien by oceniany w kategoriach moralnych, skoro jest to jedna z postaci normalnego ¿ycia seksualnego. Nie nale¿y zapominaæ, ¿e w staro¿ytno¶ci homoseksualizm by³ kultywowany.

Uznanie homoseksualizmu za jedn± z normalnych orientacji seksualnych doprowadzi³o do wprowadzenia w wielu krajach przepisów prawnych zrównuj±cych homoseksualistów z heteroseksualistami i zabraniaj±cych jakichkolwiek form dyskryminacji ze wzglêdu na sk³onno¶æ seksualn±. Nale¿y zauwa¿yæ, ¿e problem p³ciowo¶ci cz³owieka przenika równie¿ do polskiego prawodawstwa, skoro koñcz± siê w³a¶nie prace nad ustaw± o równym statusie kobiet i mê¿czyzn.

Za prze³omowy moment w procesie eliminacji dyskryminacji prawnej homoseksualistów nale¿y uznaæ przyznanie im w niektórych krajach prawa do legalizacji tworzonych przez nich zwi±zków i nadanie im statusu równego lub zbli¿onego do zwi±zków ma³¿eñskich. Stosowane regulacje prawne zosta³y wprowadzone przyk³adowo w Danii, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Holandii i Niemczech. Skoro osi±gniêcia innych krajów europejskich w tak wielu przypadkach staj± siê wzorem dla rozwi±zañ przyjmowanych w Polsce, nie ma przeszkód aby nie skorzystaæ z nich tak¿e w tym zakresie. Tym bardziej, ¿e proponowane zmiany w polskim prawie wynikaj± nie tylko z potrzeby prawnego uregulowania stosunków miêdzy partnerami oraz miêdzy nimi i spo³eczeñstwem, ale równie¿ z potrzeby zmiany mentalno¶ci i nastawienia spo³eczeñstwa polskiego do homoseksualistów. Mog± tak¿e znacz±co przyczyniæ siê do stabilizacji zwi±zków homoseksualnych i uchroniæ wielu ludzi przed dramatycznymi prze¿yciami. Ten ostatni aspekt odnosi siê zw³aszcza do cudzoziemców, którzy nierzadko pozostaj± w harmonijnych zwi±zkach, zmuszani s± do rozstañ, bo nie maj± mo¿liwo¶ci ich zalegalizowania i podjêcia na tej podstawie starañ o prawo legalnego przebywania na terenie Polski.

2. Przedstawienie rzeczywistego stanu w dziedzinie, która ma zostaæ uregulowana

Przeprowadzone badania wykazuj±, ¿e homoseksuali¶ci stanowi± od 4% do 10% spo³eczeñstwa. Znaczy to, ¿e liczba homoseksualistów w Polsce wynosi oko³o 2,5 miliona osób. Homoseksuali¶ci stanowi± wiêc znacz±c± mniejszo¶æ w naszym kraju. Tego faktu nie mo¿na ignorowaæ. Nie mo¿na tej grupie odmawiaæ prawa do ¿ycia zgodnego z w³asnymi sk³onno¶ciami i przekonaniami.

Pañstwo polskie nie zrealizowa³o dot±d postulatów wysuwanych przez homoseksualistów w zakresie prawnego uregulowania stosunków faktycznych wystêpuj±cych w tym ¶rodowisku. B³êdne jest przekonanie, ¿e zwi±zki te, zw³aszcza tworzone przez mê¿czyzn, s± nietrwa³e. Badania temu przecz±. Z sonda¿y przeprowadzonych w Szwecji wynika, ¿e 92% homoseksualistów jest w sta³ym zwi±zku lub taki zwi±zek chce stworzyæ. Zwi±zki homoseksualne nie s± z swej natury mniej stabilne ni¿ heteroseksualne. Jednak ¿e wzglêdu na brak prawnej ochrony i akceptacji spo³ecznej s± bardziej nara¿one na rozpad.

3. Ró¿nice miêdzy dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym

Zgodnie z przepisami aktualnie obowi±zuj±cymi w Polsce homoseksuali¶ci nie mog± korzystaæ z ¿adnych szczególnych uprawnieñ z racji pozostawania, nawet je¶li prowadz± wspólne gospodarstwo domowe. W ¶wietle prawa traktowani s± niemal¿e jak osoby pomiêdzy którymi nie istniej± ¿adne wiêzi. Nie mog± korzystaæ z uprawnieñ, jakie przys³uguj± ma³¿onkom, a wiêc osobom pozostaj±cym w zwi±zku zbli¿onym pod wzglêdem faktycznym do istniej±cego miêdzy nimi.

Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie istotnych zmian w obowi±zuj±cym systemie prawnym. Zawarcie rejestrowanego zwi±zku partnerskiego, podobnie jak ma³¿eñstwo, bêdzie wi±za³o siê z nabyciem szeregu uprawnieñ, g³ównie o charakterze ekonomicznym. Do najwa¿niejszych nale¿±: prawo do dziedziczenia po zmar³ym partnerze, prawo do korzystania z najni¿szych stawek podatku od spadku po zmar³ym partnerze, prawo do korzystania z ubezpieczenia zdrowotnego dla cz³onków rodziny, prawo do wspólnego opodatkowania siê, prawo do ¶wiadczeni po zmar³ym partnerze, np. emerytury.

W wyniku zawarcia rejestrowanego zwi±zku partnerskiego, partnerzy otrzymaj± nie tylko nowe przywileje, ale tak¿e przyjm± na siebie okre¶lone obowi±zki. Zostan± prawnie zobowi±zani do wzajemnego wspierania siê, tak¿e finansowego. Z chwil± zawarcia rejestrowanego zwi±zku partnerskiego powstaje pomiêdzy nimi wspólno¶æ maj±tkowa z wszelkimi konsekwencjami wynikaj±cymi z odpowiednich przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuñczego. Partnerzy ponosz± tak¿e odpowiedzialno¶æ solidarn± za zaci±gniête zobowi±zania i spoczywa na nich obowi±zek alimentacyjny.
Partnerzy pozostaj±cy w rejestrowanym zwi±zku partnerskim nie bêd± mogli wspólnie przysposobiæ innej osoby, choæ prawo to przys³uguje ma³¿eñstwu.

4. Oczekiwane skutki spo³eczne, gospodarcze, finansowe i prawne wprowadzenia ustawy

Ustawa nie spowoduje dodatkowych obci±¿eñ, które doprowadzi³yby do destabilizacji finansów publicznych. Nie bêdzie te¿ mia³a bezpo¶redniego wp³ywu na rynek pracy, konkurencyjno¶æ gospodarki, czy rozwój regionalny. Konsekwencje gospodarcze s± znikome, choæ niew±tpliwie nie bez znaczenia pozostaje fakt powstania wspólno¶ci maj±tkowej miêdzy partnerami.

Podstawowym skutkiem spo³ecznym bêdzie przyspieszenie procesu spo³ecznego polegaj±cego na integracji ¶rodowiska homoseksualistów z pozosta³± czê¶ci± spo³eczeñstwa. Proces ten jest krokiem w kierunku budowania demokracji obywatelskiej, w której pokojowo wspó³istniej±ce a ró¿ni±ce siê ¶wiatopogl±dowo grupy spo³eczne podejmuj± twórcze wspó³dzia³anie opieraj±c siê na wzajemnym porozumieniu.

Proponowana zmiana przepisów prawnych pozwoli³aby jawnie - nie za¶ w ukryciu - ¿yæ znacznej grupie spo³eczeñstwa w sposób zgodny z w³asnymi sk³onno¶ciami i pogl±dami.

5. Za³o¿enia podstawowych aktów wykonawczych do ustawy

Nie przewiduje siê konieczno¶ci wydania aktów wykonawczych do ustawy.

Uwaga: w niniejszym projekcie ustawy zosta³y uwzglêdnione uwagi Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu.


Ustawa o rejestrowanych zwi±zkach partnerskich (projekt)

Art. 1.
1. Dwie osoby tej samej p³ci mog± zawrzeæ rejestrowany zwi±zek partnerski na zasadach okre¶lonych w niniejszej ustawie.
2. Rejestrowany zwi±zek partnerski zostaje zawarty, gdy dwie osoby jednocze¶nie obecne z³o¿± przed kierownikiem urzêdu stany cywilnego zgodne o¶wiadczenia o wst±pieniu w rejestrowany zwi±zek partnerski.
3. Dwie osoby tej samej p³ci, bêd±ce obywatelami polskimi przebywaj±cymi za granic±, mog± zawrzeæ rejestrowany zwi±zek partnerski przed konsulem lub przed osob± wyznaczon± do wykonywania funkcji konsula.
4. Do zawarcia rejestrowanego zwi±zku partnerskiego stosuje siê odpowiednio przepisy art. 3-7, 9 kodeksu rodzinnego i opiekuñczego.

Art. 2.
1. Rejestrowany zwi±zek partnerski mo¿e zostaæ zawarty przez osobê, która ukoñczy³a osiemna¶cie lat i posiada pe³n± zdolno¶æ do czynno¶ci prawnych.
2. Rejestrowany zwi±zek partnerski nie mo¿e zostaæ zawarty:
- przez osobê dotkniêt± chorob± psychiczn± lub niedorozwojem umys³owym,
- przez osobê, która pozostaje w zwi±zku ma³¿eñskim lub innym rejestrowanym zwi±zku partnerskim,
- miêdzy krewnymi w linii prostej, rodzeñstwem,
- miêdzy przysposabiaj±cym i przysposobionym,
- miêdzy powinowatymi; jednak¿e s±d z wa¿nych powodów mo¿e zezwoliæ na zawarcie rejestrowanego zwi±zku partnerskiego miêdzy powinowatymi.
3. Rejestrowany zwi±zek partnerski pomimo istnienia okoliczno¶ci wskazanych w ust. 2 jest niewa¿ny.

Art.3.
Cudzoziemcy mog± zawrzeæ rejestrowany zwi±zek partnerski je¿eli jeden z nich mieszka w Polsce co najmniej od dwóch lat.

Art.4.
1. Partnerzy pozostaj±cy w rejestrowanym zwi±zku partnerskim udzielaj± sobie wzajemnej pomocy i wsparcia. Dbaj± o podtrzymywanie ³±cz±cych ich wiêzi uczuciowych i pog³êbianie porozumienia duchowego. Wspó³dzia³aj± i wspólnie planuj± przysz³o¶æ.
2. Partnerzy maj± równe prawa i obowi±zki w rejestrowanym zwi±zku partnerskim.
3. Do praw, obowi±zków lub odpowiedzialno¶ci partnerów stosuje siê odpowiednio przepisy art. 25, 27, 29, 30 kodeksu rodzinnego i opiekuñczego.

Art. 5.
Z chwil± zawarcia rejestrowanego zwi±zku partnerskiego powstaje miêdzy partnerami z mocy ustawy wspólno¶æ maj±tkowa. Do stosunków maj±tkowych miêdzy partnerami stosuje siê odpowiednio przepisy art. 31-54 kodeksu rodzinnego i opiekuñczego.

Art.6.
Partnerzy dziedzicz± po sobie jak ma³¿onkowie.

Art. 7.
1. Partner jest zobowi±zany do wspólnego sprawowania pieczy nad osob±, i maj±tkiem dziecka pozostaj±cego pod wy³±czn± w³adz± rodzicielsk± drugiego partnera.
2. W przypadku zagro¿enia zdrowia lub ¿ycia dziecka, o którym mowa w ust.1 partner nie posiadaj±cy w³adzy rodzicielskiej jest zobowi±zany dokonywaæ wszelkich czynno¶ci jakich wymaga dobro dziecka. O podjêtych czynno¶ciach powinien niezw³ocznie zawiadomiæ drugiego partnera.
3. Partner o którym mowa w ust. 2 ma prawo do reprezentacji dziecka, o którym mowa w ust. 1 w bie¿±cych sprawach ¿ycia codziennego w przypadku, gdy partner posiadaj±cy wy³±czn± w³adzê rodzicielsk± jest czasowo niezdolny do dokonywania czynno¶ci prawnych w imieniu dziecka.
4. S±d rodzinny mo¿e ograniczyæ prawa okre¶lone w ust. 3 je¿eli wymaga tego dobro dziecka.
5. Do ¶wiadczeñ alimentacyjnych stosuje siê przepisy art. 144 kodeksu rodzinnego i opiekuñczego.

Art.8.
1. Rejestrowany zwi±zek partnerski ustaje w chwili ¶mierci jednego z partnerów lub w chwili, która w orzeczeniu o uznaniu jednego partnera za zmar³ego zosta³a oznaczona jako chwila ¶mierci.
2. Je¿eli po uznaniu jednego z partnerów za zmar³ego drugi partner zawar³ nowy rejestrowany zwi±zek partnerski lub zwi±zek ma³¿eñski, zwi±zek ten nie jest niewa¿ny z tego powodu, ¿e partner uznany za zmar³ego ¿yje albo z tego powodu, ¿e jego ¶mieræ nast±pi³a w innej chwili ani¿eli oznaczona w orzeczeniu o uznaniu za zmar³ego. Przepisu tego nie stosuje siê je¿eli w chwili zawarcia nowego zwi±zku partnerskiego lub ma³¿eñskiego strony wiedzia³y, ¿e partner uznany za zmar³ego pozostaje przy ¿yciu.

Art.9.
1. Rejestrowany zwi±zek partnerski ulega rozwi±zaniu z chwil± up³ywu 6 miesiêcy od z³o¿enia przez partnerów przed kierownikiem urzêdu stanu cywilnego zgodnych o¶wiadczeñ o rozwi±zaniu rejestrowanego zwi±zku partnerskiego, pod warunkiem, ¿e ¿adne o¶wiadczenie nie zosta³o wycofane przed up³ywem tego terminu.
2. Je¶li w ci±gu 6 miesiêcy od dnia z³o¿enia przez partnera o¶wiadczenia, o którym mowa ust.1, drugi z partnerów nie z³o¿y zgodnego o¶wiadczenia lub z³o¿one wycofa, ka¿dy z partnerów mo¿e ¿±daæ rozwi±zania rejestrowanego zwi±zku partnerskiego przez s±d. Koszty postêpowania partnerzy ponosz± w równych czê¶ciach.
3. S±d rozwi±zuje rejestrowany zwi±zek partnerski je¿eli porozumienie miêdzy partnerami sta³o siê niemo¿liwe.
4. Rozwi±zanie rejestrowanego zwi±zku partnerskiego przez s±d ma skutki takie same jak rozwi±zanie ma³¿eñstwa przez rozwód bez orzekania o winie. Do korzystania ze wspólnego mieszkania, podzia³u maj±tku wspólnego lub zmiany nazwiska stosuje siê odpowiednio przepisy art. 58 - 2, 3 i art.


Art.10.
1. Podzia³ maj±tku wspólnego partnerów mo¿e byæ dokonany na mocy ustawy zawartej w formie aktu notarialnego.
2. Ka¿dy z partnerów mo¿e ¿±daæ przeprowadzenia podzia³u maj±tku przez s±d.

Art.11.
1. Je¿eli w wyniku rozwi±zania rejestrowanego zwi±zku partnerskiego sytuacja ¿yciowa jednego z partnerów uleg³a istotnemu pogorszeniu mo¿e on domagaæ siê od drugiego partnera, przez okres nie d³u¿szy ni¿ trzy lat od chwili rozwi±zania rejestrowanego zwi±zku partnerskiego, dostarczania ¶rodków niezbêdnych do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb, stosownie do mo¿liwo¶ci zarobkowych i maj±tkowych zobowi±zanego.
2. Obowi±zek o którym mowa w ust.1 wygasa w chwili zawarcia przez uprawnionego nowego rejestrowanego zwi±zku partnerskiego lub ma³¿eñstwa.

Art.12.
Partnerzy pozostaj±cy w rejestrowanym zwi±zku partnerskim maj± takie same prawa i obowi±zki jak ma³¿onkowie z zastrze¿eniem art.13, a w szczególno¶ci znajduj± wobec nich odpowiednie zastosowanie przepisy prawa podatkowego, prawa ubezpieczeniowego, w tym emerytur i rent oraz przepisy dotycz±ce ¶wiadczeñ socjalnych.

Art.13.
Partnerzy nie mog± wspólnie przysposobiæ innej osoby.


Art.14.
Przepisy o aktach stanu cywilnego dotycz±ce ma³¿eñstwa stosuje siê odpowiednio do rejestrowanego zwi±zku partnerskiego.

Art.15.
Ustawa wchodzi w ¿ycie po up³ywie trzech miesiêcy od dnia og³oszenia.
Data publikacji w portalu: 2005-09-15
¼ród³o: Biuro Senator Marii Szyszkowskiej
Podoba Ci siê artyku³? Mo¿esz go skomentowaæ, oceniæ lub umie¶ciæ link na swoich stronach:
Aktualna ocena: ocena: 0 /g³osów: 0
Zaloguj siê, aby zag³osowaæ!
OPINIE I KOMENTARZE+ dodaj opiniê  

CO22005-09-24 14:04
W art. 11 ust. 2 wkradl sie chyba blad.

Jutta  juta@les.art.pl2005-09-29 13:43
Dzieki, CO2, juz poprawilam :)

happyplus2011-08-03 06:51
Ale przeciez zwiazki partnerskie nie dotycza wylacznie gejow i lesbijek. Moga go zawrzec dwie osoby, ktorych nie laczy milosc, np. dwie starsze panie, ktore sie przyjaznia i chca na pozna starosc sie jakos zabezpieczyc finansowo, wspierac, itd; albo partnerzy biznesowi. Tylko, ze branzowe lobby spycha poza wszelki margines wszystkich innych ludzi, czego skutkiem bedzie to, ze np. wspomnianych dwoch biznesmenow zaraz kazdy uzna za gejow.


Dopisywanie opini, tylko dla zarejestrowanych u¿ytkowniczek portalu

Zaloguj siê

Nie masz jeszcze konta? Zarejestruj siê!

Witaj, Zaloguj siê

Artyku³y zoologiczne na Ceneo

NAPISZ DO NAS

Masz uwagi, zauwa¿y³a¶ b³êdy na tej stronie?
A mo¿e chcia³aby¶ opublikowaæ swój tekst?
- Napisz do nas!

FACEBOOK

Zapraszamy na nasz profil Facebook
© KOBIETY KOBIETOM 2001-2024